بررسی آزمایشگاهی تخریب خاکدانه ها و فرسایش پاشمانی در شرایط مختلف شدت و مدت بارندگی در خاک های منتخب حوضه دشتگل مسجدسلیمان
نویسندگان
چکیده مقاله:
چکیده سابقه و هدف: فرسایش خاک و اثرات مرتبط با آن یکی از مشکلات بزرگ زیست محیطی می‌باشد، که اثرات مخرب آن هم در درون منطقه و هم در بیرون منطقه قابل اغماض نیست. شناخت عوامل و فرآیندهای موثر بر فرسایش خاک در یک منطقه در ارائه راهکاری برای حفاظت خاک و محیط زیست سالم ضروری می‌باشد. تخریب خاکدانه یکی از فرآیندهای مهم در فرسایش پاشمانی می‌باشد که باعث جداسازی ذرات خاک و انتقال راحت‌تر این ذرات می‌شود(24). هدف از انجام این پژوهش یافتن ارتباط بین تخریب خاکدانه‌ها و فرسایش پاشمانی در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از دستگاه پاشمانی چند متغیره بوده است. مواد و روشها: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار عامل و در سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل مدّت زمان بارندگی در چهار سطح 5، 10، 15 و 20 دقیقه، شدت بارش در دو سطح 5/1و 2 میلی‌متر بر دقیقه، شیب در دو سطح 5 و 15 درصد و کاربری در دو سطح جنگل و کشاورزی(دیم) بود. بدین منظور نمونه‌های خاک را از افق سطحی(A) در دو کاربری حوضه دشتگل از زیر حوضه‌های سد شهید عباسپور مسجدسلیمان جمع‌آوری شد. نرخ فرسایش پاشمانی نمونه‌ها با استفاده از دستگاه پاشمانی چندمتغیره در دو شیب(5 و 15 درصد) و شدت بارندگی‌های 5/1 و 2 میلی‌متر بر دقیقه اندازه‌گیری شد. همچنین میزان تخریب خاکدانه‌ها با مقایسه میزان میانگین وزنی-قطرخاکدانه‌ها (MWD) قبل و بعد از اعمال تیمار‌ها و میزان پاشمان با جمع‌آوری ذرات پاشمان شده اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: تجزیه و تحلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بیانگر این است که تقریبا بیش از 50 درصد ذرات در هر دو کاربری را ذرات سیلت تشکیل می‌دهد، که نشان‌دهنده این است خاک هر دو کاربری مستعد فرسایش می‌باشد. نتایج نشان داد با افزایش مدّت زمان بارش، میزان پاشمان و تخریب خاکدانه‌ها بطور معنی‌داری افزایش یافت (01/0pنتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که مدّت زمان و شدّت بارندگی از پارامتر‌های مهم باران در وقوع فرآیند تخریب خاکدانه‌ها و فرسایش پاشمانی می‌باشد. در زمان‌های ابتدایی بارندگی میزان پاشمان و تخریب خاکدانه‌ها تقریباً کم بود و حداکثر میزان پاشمان و تخریب خاکدانه‌ها در بازه 15-10 دقیقه پس از بارندگی بوده است و پس از آن، پاشمان و تخریب خاکدانه‌ها تقریباً روند ثابتی داشت.
منابع مشابه
اثر رگبارهای متوالی بر مولفه‌های فرسایش پاشمانی طی دو شدت مختلف بارندگی در شرایط آزمایشگاهی
واضح است که هیچ فرسایشی اتفاق نمیافتد مگر اینکه ابتدا جدایش توسط قطرات باران یا رواناب رخ دهد. فرسایش ناشی از اثر قطرات باران (RIIE) در نتیجۀ انرژی قطرات باران اتفاق میافتد. بدین‌منظور مجموعهای از آزمایشها برای بررسی اثر رگبارهای متوالی بر مؤلفههای RIIE (مانند پاشمان بالادست، پاشمان پاییندست، پاشمان خالص، پاشمان کل و نسبت پاشمان بالادست/پاییندست) برنامهریزی شد. آزمایشها تحت شدتهای بار...
متن کاملمطالعه آزمایشگاهی اثر شوری و قلیائیت، شیب و شدت بارش بر نرخ فرسایش پاشمانی خاک در خاک‌های منتخب استان خوزستان
Salt with various kinds and contents is one of the most important factors affecting soil splash erosion rate. The aim of the present study was to evaluate various salinity and alkalinity levels on splash erosion rate and its components (upslope, down slope and total splash) in different slopes. A factorial experiment with three factors was conducted in a completely randomized design with three ...
متن کاملتأثیر پوشش سنگریزه سطحی و شیب بر شدت فرسایش پاشمانی و بینشیاری در دو خاک مختلف
با توجه به ضعف پوشش گیاهی در مناطق خشک و نیمهخشک، پوشش سنگریزه سطحی از اهمیت ویژه‌ای در مهار فرسایش خاک برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر پوشش سنگریزه سطحی و شیب بر شدت فرسایش پاشمانی و بینشیاری در دو نمونه خاک مختلف انجام شد. به این منظور، بر روی دو خاک ماسه‌ای و زراعی با توزیع اندازه ذرات متفاوت، در چهار شیب 0.5، دو، پنج و 10 درصد و پنج سطح سنگریزه سطحی شامل صفر، پنج، 10، 20 و...
متن کاملتغییر میزان نرخ پاشمان در شدت ها و مدت های مختلف بارندگی در خاک های مارنی
فرسایش پاشمانی نخستین مرحله در فرآیند فرسایش شناخته شده که نتیجهی بمباران سطح خاک بوسیلهی قطرههای باران است. جدا شدن ذرات خاک توسط قطرههای باران و انتقال ذرات جدا شده توسط رواناب، دو فرآیند پایهای فرسایش خاک میباشند. در این پژوهش به بررسی تاثیر مقادیر گوناگون شدت بارش بر روی مقدار فرسایش پاشمانی در سه مدت زمان بارندگی 10 ، 20 و 30 دقیقه با استفاده از باران ساز مدل fel3 در آزمایشگاه بر روی...
متن کاملتاثیر اندوده سطحی بر فرسایش بین شیاری در شیب و شدت بارندگی مختلف در شرایط آزمایشگاهی
پیامدفرسایش بینشیاری در هدر رفت خاک و عناصر غذایی به خصوص در اراضی کشاورزی بسیار قابل توجه است. از اینرو شناخت دقیق عوامل مؤثر بر آن ضروری است. یکی از این عوامل اندوده سطحی است که بیشتر در نواحی خشک و نیمهخشک رایج است.تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر اندوده سطحی بر فرسایش پذیری بین شیاری (ki) صورت گرفت. به این منظور دو خاک لومی شنی (s1) و لومی رسی (s2) از منطقه ایلخچی و یک خاک رسی (s3 ) از منط...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 22 شماره 2
صفحات 175- 189
تاریخ انتشار 2015-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023